De spirituele hype

Over foute en andere motieven achter de hedendaagse fascinatie voor mystiek.

Religie is uit, spiritualiteit is in. Religie is een doctrinair keurslijf, een vesting vol betweters en moraalridders. Spiritualiteit daarentegen is een zaak van beleving, laat het eng rationele achter zich en overstijgt de grenzen tussen religies en confessies.  

Dit idee over religie en spiritualiteit is onderhand gemeengoed geworden. Maar wie de motieven nagaat waarom wij, modernen, zo door spiritualiteit en mystiek gefascineerd zijn, komt tot andere conclusies. De reden voor die heersende spirituele hype blijkt rationeler, en in zekere zin zelfs ‘doctrinairder’ dan we denken. En, zo zal De Kesel aantonen, die mystieke traditie waaraan wij ons laven is inderdaad hoogst interessant, maar ook en vooral omdat ze ‘denkender’ is dan doorgaans wordt aangenomen.

Een korte evocatie van dit ‘pensive’ karakter van de christelijk mystieke traditie kan leiden tot een verhelderend inzicht.

Marc De Kesel, filosoof, PhD in de wijsbegeerte, is directeur Interne & Externe Zaken van het Titus Brandsma Instituut. In deze hoedanigheid houdt hij zich bezig met de dagelijkse leiding van het instituut én het op de kaart zetten van het Titus Brandsma Instituut. ‘De lange traditie van de christelijke mystiek is onnoemelijk veel rijker dan velen denken. De expertise daarin wil het TBI met universiteit en samenleving graag delen’, aldus De Kesel. Als wetenschapper doet hij onderzoek naar religie- en mystiektheorie, holocaustreceptie en kunst- en cultuurkritiek. Hij schreef talloze boeken en artikelen over mystiek waaronder ‘Zelfloos. De mystieke afgrond van het moderne Ik’,

In 2018 sprak Lisette Thooft met De Kesel over christelijke mystiek, hier na te lezen op NieuwWij.nl